Erkan Saka
### Elbruz Aksoy ile 160. Yılında Çerkes Soykırımını ve Sürgününü Hatırlamak – Video Özeti
Giriş
– **Konuşmacı:** Elbruz Aksoy
– **Konuk:** Elbruz Aksoy
– **Konu:** Çerkes Soykırımı ve Sürgünü
#### Çerkes Soykırımı ve Sürgününün Tarihsel Arka Planı
– **160 Yıllık Diaspora:** Çerkeslerin sürgün ve soykırımının yeni terminolojisi.
– **1864 Yılı:** Çerkeslerin Osmanlı İmparatorluğu’na sürgünü başladı. “Hicret” terimi kullanıldı.
– **23 Sonrası:** “Çerkes Göçü” ve “Kafkas Göçü” terimleri kullanıldı.
– **90’lar:** Türkiye’de Çerkeslerin kendi kimliklerini daha fazla ifade etmeye başlaması.
– **2000’ler:** İnternetin yaygınlaşmasıyla diasporadaki Çerkesler arasında terminolojik tartışmalar başladı. Soykırım ve sürgün terminolojisi tartışıldı.
#### Günümüz Çalışmaları ve Soykırımı Hatırlama
– **Kapsamlı Çalışmalar:** Elbruz Aksoy, Marmara Üniversitesi’nde başladığı Çerkes hafızası çalışmaları hakkında bilgi verdi.
– **Sözlü Tarih Çalışmaları:** 1996’dan itibaren Türkiye, Suriye, Ürdün ve İsrail’de sözlü tarih çalışmaları yapıldı.
– **İnternet ve Sosyal Medya:** İnternetin yaygınlaşmasıyla yeni belgeler ve yazışmalar keşfedildi. Bu, Çerkesler arasında terminolojik tartışmalara yol açtı.
#### Soçi ve 2014 Kış Olimpiyatları
– **Soçi’nin Önemi:** Soçi, Çerkesya’nın tarihi başkenti. 2014 Kış Olimpiyatları’nın burada düzenlenmesi Çerkes diasporasını harekete geçirdi.
– **Hatırlama ve Anma:** 2014’ten sonra hatırlama ve anma üzerine daha fazla odaklanıldı.
#### Akademik Çalışmalar ve Belgeler
– **Arşiv Çalışmaları:** Elbruz Aksoy, Rus, Gürcü, Osmanlı, Fransız, Alman ve İngiliz arşivlerinde belgeler buldu.
– **Anılar ve Anlatılar:** Toplanan anılar ve anlatılar kitap haline getirildi. İlk kitabı “1864” 2018’de yayımlandı.
#### Günümüzde Anma Etkinlikleri
– **Kefken ve Düzce:** Son yıllarda anma etkinlikleri merkezden uzak bölgelerde düzenlenmeye başlandı.
– **Yeni Anıtlar:** Düzce ve Eskişehir’de yeni anıtlar açıldı.
– **Uluslararası Anma Etkinlikleri:** Almanya, Londra ve New York gibi yerlerde de anma etkinlikleri düzenleniyor.
#### Türkiye ve Rusya’daki Çerkesler
– **Türkiye’deki Çerkesler:** 3-3.5 milyon Çerkes yaşıyor. Çerkes kimliği korunmaya çalışılıyor.
– **Rusya’daki Çerkesler:** Yaklaşık 900,000 Çerkes yaşıyor. Çerkes kimliği burada da varlığını sürdürüyor.
#### Dijital Arşivler ve Sosyal Medya
– **Dijital Arşivler:** Sosyal medyanın etkisiyle Çerkes soykırımı hakkında daha fazla bilgiye ulaşılabiliyor.
– **Bianet Makalesi:** Elbruz Aksoy’un Bianet’e yazdığı “Çerkes Soykırımı için Başlangıç” adlı makale geniş kitlelere ulaştı ve bir YouTube videosuna dönüştürüldü.
00:02](https://www.youtube.com/watch?v=AP425aVY5KQ&t=2) Çerkes soykırımı ve sürgününü hatırlamak [02:40](https://www.youtube.com/watch?v=AP425aVY5KQ&t=160) Çerkesler tarihsel soykırım ve sürgün terminolojisini ele aldı [08:26](https://www.youtube.com/watch?v=AP425aVY5KQ&t=506) Çerkesler soykırımın acısını unutmayı tercih etti. [11:02](https://www.youtube.com/watch?v=AP425aVY5KQ&t=662) Çerkes sürgünü üzerine araştırma ve çoklu arşivlerdeki kanıtlar. [16:07](https://www.youtube.com/watch?v=AP425aVY5KQ&t=967) Çerkes toplumu barışçıl yürüyüşler ve sembolik eylemlerle birlik ve anma sergiliyor [18:24](https://www.youtube.com/watch?v=AP425aVY5KQ&t=1104) Tarihsel mücadeleleri ifade etmenin zorlukları [22:33](https://www.youtube.com/watch?v=AP425aVY5KQ&t=1353) Çerkes Soykırımı ve Sürgünü Anma Etkinlikleri [24:43](https://www.youtube.com/watch?v=AP425aVY5KQ&t=1483) Çerkes halkının direnişi ve demokratik hak talepleri [28:59](https://www.youtube.com/watch?v=AP425aVY5KQ&t=1739) Çerkes soykırımı ve sürgünü üzerine tartışma [31:07](https://www.youtube.com/watch?v=AP425aVY5KQ&t=1867) Çerkes diasporası öncelikle Türkiye’de
Gökhan Korkmaz
