Sosyal Kafa’nın “Haberciler İçin Yapay Zeka” video serisinin dördüncüsünde Prof. Dr. Erkan Saka, “Haberin Otomasyonu ve Yapay Zekaya Hak Temelli Yaklaşım” başlıklı bir sunum yapıyor. İki bölümden oluşan videoda, öncelikle robot gazetecilik konusunda bilgi veriliyor, robot gazetecilik uygulamalarından örnekler sıralanıyor. İkinci bölümde ise hak temelli habercilik yaklaşımının yapay zeka araçlarıyla nasıl bir ilişki içinde olduğu, yapay zeka ile birlikte bu alanın nasıl etkileneceği sorulanıyor. Bu eğitim videosu Avrupa Birliği’nin maddi desteği ile Demokrasi için Medya / Medya için Demokrasi Projesi kapsamında yayınlanıyor.
Robot gazetecilik, bazen otomatik gazetecilik veya otomasyona tabi gazetecilik olarak adlandırılabilir ve aslında yapay zekanın gazetecilik sürecine ilk müdahale edebileceği alanlardan biridir. Robot gazetecilik, yapay zekanın gazetecilik sürecine ilk müdahale edebileceği alandır.
Robot gazetecilikte en önemli konu doğruluk ve veri bütünlüğüdür. Öncelikle, makinenin işleyeceği verinin doğruluğu çok önemlidir. İkinci adım, makinenin veriyi doğru bir şekilde, tutarlı bir şekilde nasıl işleyeceğini görmektir. Bu, algoritmik şeffaflık meselesidir. Algoritmanın kontrol edilmesi, işlemenin doğru olup olmadığının görülmesi, sistematik hataların olup olmadığının tespit edilmesi meselesidir. Üçüncü adım, verilerin yapay zeka sistemleri tarafından doğru bir şekilde işlenip işlenmediğini görmektir. Kaynağın sağlam olup olmadığını, algoritmanın doğru çalışıp çalışmadığını kontrol etmek gerekir. Bu kontrolü insanların yapması gerekir. Bu açıdan, robot gazetecilik daha istikrarlı, düzgün ve insanlara faydalı bir şekilde ilerleyebilir.
ŞEFFAFLIK VE BİLGİLENDİRME
İçerik yapay zeka tarafından üretildiğinde makalenin oluşturulmasında otomasyonun rolü nedir? Net bilgilerle açıklanmalıdır. Ayrıca, kişi ve makine tarafından üretilen içeriklerin ayırt edilebilir olması da gereklidir. Hangi kısmın makineyle, hangi kısmın insanlar tarafından yazıldığını belirtmek faydalı olacaktır.
ADİL İÇERİK SUNUMU
Haber oluşturma ve adalet kısmı. Önyargıları belirlemek ve düzeltmek için algoritmalar düzenli olarak gözlemlenmelidir. Bu algoritmik önyargı büyük bir meseledir. İçerik oluşturma ve iletmede adil bir yaklaşım sergilemek önemlidir. İnsanlar burada önemli bir rol oynar. Otomatik raporlamada adalet ve tarafsızlığa öncelik veren etik kurallar uygulanmalıdır.
YAZARLIK VE ATIF
Ortak bir ürün ortaya çıkarılmışsa, kimin katkıda bulunduğunu göstermek faydalıdır. Bu, tüketici ve insan gazetecinin rolü olarak adlandırılabilir. Otomatik gazeteciliğin yükselişi, insan gazetecilerin işlerini kaybetme endişelerine yol açtı. Bu konuda etik yaklaşımlar sıralanacaksa, bunlar şu şekilde olabilir. Yapay zeka, insan gazeteciliğini tamamlamak için kullanılabilir, yerine geçmek yerine. Böylece araştırma ve derinlemesine gazeteciliğe odaklanmak mümkün olabilir. Robot gazetecinin ana amacı, daha rutin işleri yapması ve gazetecilerin daha nitelikli işlere odaklanmasıdır.
Gazeteciler, yapay zeka sistemleriyle çalışmak, veri analizi ve yolsuzluk konularında yorum yapma becerilerini geliştirmek üzere eğitilmelidir. Ve nihayetinde, eleştirel düşünce ve yaratıcılık gerektiren alanlarda çalışmaları sağlanmalıdır.
Yapay Zeka tarafından üretilen içeriğin mülkiyeti açıkça tanımlanarak telif hakkı ihlallerinin önlenmesi önemlidir.
ŞEFFAFLIK NASIL SAĞLANIR?
– Yapay zekanın kullanımı açıklanmalıdır. Haber kaynakları. İçeriğin yapay zeka veya otomatik sistemler tarafından oluşturulduğu açıkça belirtilmelidir.
– Veri bütünlüğü ve doğruluğu. Yapay zeka sistemleri tarafından kullanılan verilerin doğruluğunu sağlamak çok önemlidir. Haber kuruluşları, veri kaynaklarının güvenilirliğini ve otoritesini doğrulamalıdır.
– Etik yönergeler. Otomatik gazetecilikte adalet, tarafsızlık ve şeffaflık için bazı kurumsal kararlar almak faydalıdır.
– Algoritmik şeffaflık. İçerik üretiminde kullanılan süreçler ve algoritmalar hakkında açıklamalar yapılmalıdır.
– İnsan gözetimi. Tamamen insan denetiminden çıkmak sorunlu olabilir. Bu nedenle, belirli seviyelerde insanlar görevde olmalı ve makineyi kontrol etmelidir. Kullanıcı eğitimi ve yapay zekanın nasıl kullanıldığı konusunda okuyucuları bilgilendirme.
– Düzenli denetimler ve güncellemeler.
VERİ DOĞRULUGU NASIL SAĞLANIR?
– Kaynak uyumu
– Veri temizliği ve hazırlığı.
– Otomatik uyum teknikleri.
– Şeffaflık ve belgeleme.
– Düzenli denetimler ve incelemeler.
– Doğruluk kontrolü ve düzeltme.
ROBOT GAZETECİLİK ÖRNEKLERİ
-The Associated Press (AP)
-Bloomberg
-The Washington Post
-The New York Times
-Reuters
-Forbes
-USA Today
-The Guardian
-Quartz
-Hoodline
GAZETECİLİKTE YAPAY ZEKANIN AJANTAJALRI
– Hız ve verimlilik.
– Veri analizi ve yorumlama.
– Ölçeklenebilirlik.
– Öngörüler ve tahminler.
– Adalet ve tarafsızlık.
– Şeffaflık ve etik.
– Doğruluk ve güvenilirlik.
– Kişiselleştirilmiş içerik ve etkileşim.