Ali Mert Gürbüz
İran siber polisi FATA; iki Iranlı genci iktidardaki bazı yetkililerin karikatürünü yayınladığı gerekçesiyle tutukladı. Haber ilk olarak 1 Haziran tarihinde devletin resmi haber kuruluşlarından olan Jam News adlı internet sitesinden duyuruldu. Fasa kentinin siber güvenlikten sorumlu polislerinin, biri 30 diğeri 31 yaşındaki iki genci internet ortamında uygunsuz içerik paylaştığı gerekçesiyle tutuklamasının ardından; adı geçen web sitesinin bölgenin polis şefi Ali Sheybanian’ın sözlerinden yaptığı alıntıda: “Bu iki kişi otoritelerin karikatürünü saldırgan metinlerle birlikte paylaşarak kamuoyunu rahatsız etme ve toplumda huzursuzluk çıkarma eğilimi göstermiştir.” ifadeleri yer aldı.
Bu olaydan tam bir hafta öncede rejimin polis amiri, Isfahan’da yaşayan 15 yaşında bir genci sosyal ağlar üzerinden yayın yapmaya çalıştığı gerekçesiyle içeri aldıklarını belirtmişti. Amir Jahangir Karimi bu olayı şu sözlerle aktardı: “Son soruşturmadan sonra 15 yaşındaki Isfahanlı genç hızlıca ifşa edildi ve karakola çağırıldı”. Karimi’nin açıklamaları da ilk olarak devletin yayın kuruluşlarından olan IRIB‘nin internet sitesinden kamuoyuna duyurulmuştu.
Dijital ortamdaki aktiviteleri kontrol etmekle mükellef bir mekanizma olarak varlık gösteren FATA; adından en çok 2012 yılının Kasım ayında işkence altında öldürülen blogger Sattar Behesti davasıyla bahsettirmişti.
Geçen ay, baskıcı rejimin siber güçleri “bilgisayar suçları” bünyesinde kuzey İran’daki iki genç blogger’ı suçlu bulduklarını da belirtti. İran’da siber suçlar olarak kabul edilen aktivitelerin artmasıyla birlikte; FATA’nın Gilan bölge sorumlusu olan Albay mayısın 3’ünde bu tutuklamalar hakkında: Herhangi bir data’nın, yazılımın yada “bilgisayar suçu” işleyebilecek herhangi bir elektronik aygıtın illegal üretimi, dağıtımı veya bunlara ulaşılması halinde 91 günden 1 seneye kadar hapis cezasının, veya 166$’dan 662$’a uzanan bir ödemenin yaptırım olacağının bilgisini verdi.
Kullanıcı bilgilerinin daha iyi denetlenebilmesi açısından İran’daki aşırı tutucu rejiminin 28 Mayıs’ta aldığı karar ile birlikte, özellikle Telegram olmak üzere uluslararası sosyal medya mecralarına 1 senelik son tarih koyuldu. Bu son yaptırımın ardından Ulusal Direniş Meclisi Dış İşleri Komitesi‘nden Shanin Gobadi gelişmeler hakkında: “Mollaların yönetimindeki İran’da, ifade ve basın özgürlüğü mevcut değildir. Rejimin baskısı sadece mollaların hassas olduğu noktalara değinen gazeteciler göz açtırmamakla kalmayıp, Sattar Beheshti gibi bloggerların tutuklanmasına ve işkence altında ölmesine sebep olmaktadır.” dedi.
“Reporters Without Borders”ın Mart 2016 raporuna göre İran; dünyanın en büyük 5 medya hapishanesinden bir tanesi konumunda yer alıyor.
Erkan Saka
Yorum ekle