Erkan SakaDİREKSİYONDA KADININ HAKİMİYETİ
Görsel medyanın hayatımızdaki etkileri tahmin edilemeyecek kadar fazla. Pek çoğumuz bugünlerde yavaş da olsa bu durumun farkına varmaktayız. Fakat farkındalık etkilenmenin henüz önüne geçebilmiş değil. Farkında olmadan medyanın en güçlü iletim kaynaklarından biri olan reklamlar yoluyla toplumsal belleğe pek çok kod kaydedilmekte. Konumuz itibariyle biz , reklamlarda yer alan cinsiyet konusundan bahsedeceğiz.
En belirgin örnek olarak otomobil reklamlarını ele alalım. Geçmişten günümüze otomobil reklamlarında sürüş keyfi ve motor gücü öne çıkarılır ve bu keyfi süren kişiler genelde erkek bireyler olurlar. Kadınlar ise reklamı yapılan otomobilin geniş bagajına bavulunu koyup eşinin yanında tatile doğru yola koyulur ve arka koltuktaki çocuğuna şefkatle bakar. Bu tablonun toplumlara hiç de yabancı olmadığını düşünüyorum. Reklamların genel olarak bu çizgide ilerlemesinden dolayı bu ve bu gibi reklamları izlerken ‘’Neden şoför erkek olmak zorunda?’’ sorusunu soranların sayısı ne yazık ki çoğunluğu teşkil etmiyor. Bu durum da reklam yazarlarının sınırlarını genişlettikçe genişletiyor ve kadınları motorlu taşıt şeklinde tasvir edecek kadar ileri gidilebiliyor. Kadın bedeninin reklamlarda cinsel obje olarak kullanılması ve arka planda bırakılması iki ayrı konu gibi görünse de aslında her ikisi de kadın rolünün kötüye kullanılmasına birer örnek teşkil eder. Araç kullanmak erkeğe özgüdür ve kadın bu konuda beceriksizdir ya da yalnızca o aracın tanıtımında dikkat çekici unsur olarak kullanılabilir anlayışı medyada yerleşmiş bir anlayıştır.
Fakat günümüzde olumlu gelişmeler de yok değil. Yukarıda bahsedilen kadın şeklindeki motosiklet reklamı sosyal medyada oldukça tepki aldı. Bununla beraber son yıllarda klasikleşmiş erkek birey odaklı araç reklamlarının dışında reklamlarda kadın şoförün yan koltuğunda yolculuk yapan erkek bireyleri de sıklıkla görmeye başladık. Gerçek yaşamda da kadın şoför sayısının artması elbette bu reklamları olumlu yönde etkilemiştir. Kız çocuğuna oldukça gelişmiş özelliklere sahip otomobil hediye eden baba figürlerini reklamlarda görmek de oldukça sevindirici.
Cinsiyetçi anlayışın en etkili iletim aracı olan medya , doğru kullanıldığında bu problemin tamamen önüne geçebilir. Dileğimiz bilinçli ve ayrımcılığa karşı olan reklam yazarlarının ve medya uzmanlarının bu kalıplaşmış düşüncelerin önünce geçmesi yönünde.
Aşağıda aynı otomobil firmasına ait iki reklam filmini görebilirsiniz. Reklam filmlerinden birinde şoförler erkek çoğunluktayken diğer film tamamen kadın şoför üzerine kurulu.
Sinem Saka
