Erkan Saka
ŞEMALARIMIZ VE İÇİNDEKİLER
Medya hemen hemen her alanda olduğu gibi toplumsal rolleri yaratmada da oldukça etkili bir yere sahiptir. İnsanlar bir görsele ne kadar maruz kalırsa onu o kadar normalleştirir. Medyanın bizlere sunduğu görsellerin ise toplumsal rolleri kategorize ederken ne kadar doğru bilgiye ulaştıracağı konusunda bir düşünmek gerektiğine inanıyorum. Nasıl ki günlük hayatta gördüğümüz veya deneyimlediğimiz birçok şeyi kategorize ederek öğreniyorsak, toplumsal rolleri de kadın ve erkek rolleri olarak kategorize ederiz. Zaman içerisinde genel yargılara ulaşmak ise bizim için git gide kolaylaşır. Artık bir kadının çiçeklerden hoşlanacağını onu daha yakından tanımadan anlar hale geliriz, erkekler ise çocuk bakımından anlamayan, araba ve futbol söz konusu olduğunda ise akan suları durduran bir şemanın içindedir beynimizde. Sorgulamadan kabul ederiz. Bu kalıp yargıların oluşmasında şüphesiz ki, medya büyük rol oynar. Reklamlarda, filmlerde veya sosyal medyada gördüğümüz herhangi bir kalıp yargıyı direk doğru olarak kabul edebiliriz. Aynı zamanda bu reklamda olduğu gibi sosyal çevremiz bizim için uygun olan rolleri bize daima söyler. Örneğin, bir kadın sevecen, bakımlı ve yumuşak olmalıdır, kadınlar daima zayıf olmak ister, kadınlar topuklu ayakkabı ister, kadınlar yaşını kimse bilmesin ister. Kalıp yargılar ile genellemeler yapmak yerine herkesin kendi seçimlerinin olduğunu kabul etmek sizce de daha kolay değil mi? Reklamda geçen “Kadınlar filmlerdeki gibi bir aşk ister.” kalıp yargısı ise bizlere çocukken dinlediğimiz masallar, aynı temada oluşturulan filmlerden gelmiştir. Medya kendini çoğu alanda yinelerken, yenilenmeyi de unutmamalı. Reklam bir yeşil çay reklamı olmasına karşın yumuşak içimli olması özelliği ile kategorize edilmiş ve kadınlara yönelik bir reklam yapılması uygun görülmüştür. Kadınlar yumuşaktır kalıp yargısından yola çıkılarak yumuşak içimli bir çayı erkek içmez kalıp yargısı da medyada oluşturulmaya çalışılmıştır. Bir içeceği cinsiyete göre kategorize etmek sizce ne kadar doğru?
Bu örnekte olduğu gibi bizler de cinsiyetçi reklamlara kendi altyazılarımızı ekleyip medyadaki cinsiyetçi dili kaldırma adına bir katkıda bulunabiliriz. Reklamının tepki alması üzerine firma bir özür metni yayınlayıp reklamı kaldırmıştır.
Özetle, sanırım kendimize sormamız gereken temel sorulardan biri de şu; neden her bireyin özel olduğunu kabul etmek varken herkesi kafamızdaki şemalara yerleştirmeye çalışalım?
Reklama aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz;
Sinem Saka
