Erkan Saka
Google Arts & Culture Lab, 2018’den beri yapay zeka (AI) ve makine öğrenimi (ML) uygulamalarını sanatsal ve kültürel bağlamda araştırıyor. Hem bir araç hem de bir işbirlikçi olarak, AI — ondan önce ortaya çıkan ve devrim yaratan diğer teknolojiler gibi — sanatçılar, teknoloji uzmanları ve kültür kurumları için yaratıcı süreçte, bir zorluğu çözmek için veya izleyicilerle etkileşim kurmanın yeni bir yolu olarak çok sayıda olasılık sunuyor.
İşbirliklerimizin çoğu tekil sorulardan kaynaklanıyor: Renk duymak nasıl bir şey? Bir sanatçının arşivi yaratıcı sürece nasıl ilham verebilir? Doppelgänger’ımı¹[1] (Avrupa mitolojisinde, hayaletten farklı bir kavram olarak, canlı insanın kendisine tıpatıp benzeyen görüntüsüdür.) bir müzede bulabilir miyim? İklim krizini görselleştirmek için hangi yollar var? Z kuşağının opera şarkıları söylemesini nasıl sağlayabiliriz? Küratörler kayıp hikayeleri nasıl ortaya çıkarabilir?
Bunlar gibi sorular bizi yıllardır yönlendirdi ve çoğu zaman AI, bunları cevaplamak için formatları ve deneyimleri geliştirmede kilit rol oynadı.
Öyleyse, en ilgi çekici 9 projemizle yapay zekanın kültür dünyasına nasıl hizmet ettiğine bir göz atalım.
Zorlukları çözmek için bir araç olarak AI
Şu anda dünyada konuşulan 7.000 dilden 3.000 ‘den fazlası yok olma tehdidi altında. Woolaroo, dil topluluklarının dil kelime listelerini korumalarına ve genişletmelerine yardımcı olan açık kaynaklı bir araçtır. Bugün Louisiana Creole, Māori, Nawat, Tamazight, Sicilya, Yang Zhuang, Rapa Nui ve Yidiş dahil olmak üzere 17 küresel dili desteklemektedir. Woolaroo — AI destekli nesne tanıma yardımıyla — kameranızın çerçevesindeki nesneleri tanımlar ve bunları sürekli büyüyen kelime kütüphanesiyle eşleştirir.
Bilimin ön saflarında yer alan kadınlar genellikle temel çalışmaları için uygun kredi veya onay almamışlardır. Bu nedenle, Smithsonian küratörleriyle, daha önce bulunması çok zor olan bilimdeki kadınların tarihini ve katkılarını ortaya çıkarmaya yardımcı olabilecek makine öğrenme araçları geliştirmek için işbirliği yaptık.Araçlar, küratörlere ve veri bilimcilerine yaklaşık iki yüzyıllık kültürel veriler arasında ölçek analizi ve görselleştirmeler sağlar.
Gustav Klimt’in üç başyapıtı, Tıp, Hukuk ve Felsefe, İkinci Dünya Savaşı sırasında yok edildi. Bu sözde “Fakülte Resimleri” nden sadece siyah beyaz fotoğraflar ve resimleri tanımlayan makaleler kaldı. Belvedere Müzesi’nden Klimt uzmanlarıyla yakın bir şekilde çalışarak, Klimt’in Fakülte resimlerini makine öğrenimini kullanarak dijital olarak restore ettik.
Bunlar, kültürel ortaklarımızın karşılaştığı zorlukları çözmeyi hedefleyen birçok projeden sadece üçüdür. AI ayrıca MOMA sergilerinin eski fotoğraflarında yakalanan sanat eserlerini tanımlamaya, LIFE Magazine’den büyük veri kümelerini analiz etmeye ve NASA’nın görsel arşivini şaşırtıcı ve etkileşimli sonuçlarla anlaşılır hale getirmeye yardımcı olmak için kullanılmıştır.
Çevrimiçi kültürle bağlantı kurmanın yeni yollarını denemek için AI,
Blob Opera, müzikal fikirlerinizi alıp onları güzel uyumlu opera şarkılarına dönüştüren eğlenceli bir makine öğrenme deneyi — şarkı söyleme becerisi gerektirmez. “Sinir ağını” eğitmek için dört profesyonel opera şarkıcısının seslerini kullandık, esasen algoritmaya dört farklı ses türünde nasıl şarkı söyleyeceğini ve uyum sağlayacağını öğrettik ve bilgisayarların insan şarkılarını nasıl modelleyebileceğine odaklanan bir yapay zeka alanı olan şarkı sentezini dahil ettik. Müzikal becerileri ne olursa olsun herkes için dijital bir oyuncak olan Blob Opera, sınıftaki öğretmenlerden profesyonel sanatçılara ve amatör yaratıcılara kadar birçok bağlamda kullanılmıştır.
Art Selfie, sanata açılan bir kapı sağlar ve sanat eserlerini sizinkine benzeyen yüzlerle ortaya çıkarır.Bir selfie çektiğinizde, bir makine öğrenme modeli fotoğrafınızı müze ortaklarımızın sağladığı sanat eserlerindeki yüzlerle karşılaştırır. Kısa bir süre sonra, sonuçlarınızı her maçın ve yüzünüzün görsel benzerliğini tahmin etmek için bir yüzde ile birlikte göreceksiniz. Daha sonra, belki de daha önce hiç duymadığınız bir sanatçı hakkında daha fazla bilgi edinmek için benzerinize dokunabilirsiniz.
Renkleri duyabilseydiniz ne olurdu? Centre Pompidou ile olan bu işbirliğinde, Wassily Kandinsky’nin sinestezisini keşfedebilir ve makine öğreniminin yardımıyla öncü başyapıtı “Sarı – Kırmızı- Mavi’yi“ çalabilirsiniz ”. Herkes — belki de ilk kez – şimdi bir tabloyu dinleyerek “Kandinsky”nin kulağa nasıl geldiğini deneyimleyebilir.
İnsanları yeni yollarla kültüre bağlayan diğer projeler arasında, makine öğrenimi yardımıyla benzersiz manga karakterleri yaratmanıza yardımcı olan ” Giga Manga” yer alıyor.Birkaç basit çizgi çizip biraz da renk katın; ardından gerisini makine öğreniminin tamamlamasına izin verin. Art Selfie’nin başarısının ardından Art Transferve Pet Portrait’i de yarattık.
Yaratıcı çalışmalarında sanatçılar için bir araç olarak AI,
AI tarafından desteklenen ve ünlü koreograf Wayne McGregor ile birlikte oluşturulan bu koreografi aracı, Wayne McGregor’un arşivinden esinlenerek orijinal hareketler oluşturarak dansçılar ve onun 25 yıllık çalışmaları arasında canlı bir diyalog yaratıyor.
Polen taşıyıcılar (kuşlar, yarasalar, kelebekler, güveler, sinekler, böcekler, yaban arıları, küçük memeliler ve en önemlisi arılar) bahçeleri tasarlasaydı, insanlar ne görürdü? Eden Project, Cornwall, BK tarafından yaptırılan ve sanatçı Alexandra Daisy Ginsberg tarafından yaratılan Pollinator Pathmaker adlı türünün tek örneği türler arası sanat eseri, nesli tükenmekte olan arılar ve kelebekler için bahçeler tasarlamanıza ve dikmenize yardımcı olacak algoritmik bir araç kullanıyor.
POEMPORTRAITS , Google Arts & Culture Lab ve teknoloji uzmanı Ross Goodwin ile işbirliği içinde sanatçı Es Devlin tarafından oluşturulan ve ziyaretçilerin yapay zekanın yardımıyla şiirler oluşturmasına olanak tanıyan çevrimiçi bir kolektif sanat eseridir.Çevrimiçi erişilebilir ve şu anda Barbican Centre’ın yapay zeka kurulumunun bir parçası olarak turda: “More than Human” sergisi.
AMI Hibelerimiz aracılığıyla, 2019’dan bu yana makine öğreniminin sanatsal uygulama olanaklarını sunarak sanat uygulamalarında makine öğrenimi ile çalışan çağdaş sanatçıları da destekliyoruz. Bağışlar, çeşitli uluslararası sanatçıların film, şiir, sesli sanat ve etkileşimli hikaye anlatımı alanlarında makine öğrenimi tekniklerini keşfetmek için Google yaratıcı teknoloji uzmanlarıyla işbirliği yapmasına yardımcı oldu ve daha fazlası da gelecek.
Sanat ve teknolojinin kesiştiği noktada yapay zekanın sunduğu fırsatları keşfetmeye devam edeceğiz.
[1] Avrupa mitolojisinde, hayaletten farklı bir kavram olarak, canlı insanın kendisine tıpatıp benzeyen görüntüsüdür.
Yazının orjinali burada
Gökhan Korkmaz
